De leeswereld van Luc Appermont
‘Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Luc Appermont, tv- en radiopresentator.
door Matthias M.R. Declercq
‘Lezen is voor mij een hulpmiddel om me te ontwikkelen als mens’, zegt Luc Appermont. ‘Behalve het feit dat het een heel ontspannende bezigheid is, heb ik veel geleerd uit boeken. Ze hebben me vooruitgeholpen.’ In 1969 maakte de Limburger zijn debuut op de radio, drie jaar later was hij omroeper bij BRT en al die tijd las hij boeken in een carrière die meer dan een halve eeuw overspant. De kiem van zijn Leeswereld ligt in de jaren vijftig, in de bibliotheek van het klein dorp dat Bilzen toen was.
‘Als kind zat ik niet goed in mijn vel’, zegt Luc. ‘Ik vond geen aansluiting bij mijn twee oudere broers en niet bij de twee jongsten. Ik liep wat verloren. In de bibliotheek vond ik een boek van Dale Carnegie (Amerikaanse auteur/coach die cursussen gaf over zelfhulp en spreekvaardigheid, red.): Zo maakt u vrienden en goede relaties. Dat boek staat waarschijnlijk niet hoog aangeschreven, maar voor een elfjarige was dat een eyeopener. Ik heb dat boek samengevat in steekkaarten en met de regelmaat van de klok heb ik die kaarten gelezen. Ik heb ze overigens nog altijd. Dat boek werd een leidraad die me door een moeilijke tijd hielp. Er wordt vaak gezegd dat mensen die op een podium kruipen gewoon gezien willen worden. Misschien klopt dat wel en voelde ik me als kind al niet gezien. Ik was Jantje Middelmaat, was nergens het goed in en trokken me daardoor misschien terug in boeken, op zoek naar raad. Nooit ben ik bij een psycholoog of psychiater geweest: boeken hebben me gered.’
Tolle
De Amerikaans-Indische Deepak Chopra is een auteur die Luc vaak leest. De Westers geschoolde arts reikte al vroeg naar het oosten en omarmde de ayurveda en andere alternatieve methodes en therapieën. In de wereld van wellness is Chopra (Het Zelfhelende vermogen, Waarom doet God niks?…) misschien wel de bekendste van allemaal. Hij is een grote voorstander van meditatie, benadrukt dat alles met alles verbonden is en dat ideeën en gedachten een diepe invloed hebben op ons fysiek welzijn.
‘Chopra lees ik omwille van zijn levensvisie’, zegt Luc, ‘idem voor Eckhart Tolle (De kracht van het nu) en Wayne Dayer (schrijver-psycholoog die vaak op de sofa zat bij Oprah Winfrey, bekend van Niet morgen maar nu; Mijn ziel, mijn zaligheid en Leef in balans, red.). Heel esoterisch, maar wel leerrijk. Mensen als Chopra, Tolle en Dayer hebben een wetenschappelijke basis. Hun inzichten zijn goed beargumenteerd. Ik voel me bij het lezen van die boeken een soort trechter waarin alle informatie verdwijnt, waarna ik er mijn eigen ding mee doe en leer hoe in het leven te staan. Al tonen de persoonlijke levens van de auteurs dat ze niet allemaal leven naar de idealen van hun eigen boeken.’
“Mensen als Chopra, Tolle en Dayer hebben een wetenschappelijke basis. Hun inzichten zijn goed beargumenteerd. Ik voel me bij het lezen van die boeken een soort trechter waarin alle informatie verdwijnt, waarna ik er mijn eigen ding mee doe en leer hoe in het leven te staan.”
Sonja
Luc Appermont lijkt over het eeuwig leven te beschikken. De man is vijfenzeventig jaar en heeft nog altijd geen grijs haar. Met dank aan dokter Lecompte. Hij raadde hem lang geleden aan veertig pillen biergist per dag te slikken, opdat hij niet grijs zou worden. En zie nu. Ooit liet hij zelfs zijn kaakbeen breken om een mooi gebit te verkrijgen. Nog altijd presenteert Luc ‘De zoete inval’ op Radio 2 en immer soepel draait de motor. ‘Ik lees nog altijd graag over het vak’, zegt hij. ‘Biografieën als die van tv-presentatoren als Berend Boudewijn, Sonja Barend en Terry Wogan lees ik met veel interesse. In een mix van professionele en persoonlijke anekdotes kom ik veel te weten over hoe zij alles hebben beleefd.’ Zijn eigen ervaringen staan overigens ook te boek: Over vroeger en later verscheen in 2013. ‘Vooral de biografie van Sonja Barend (Mij zie je nooit meer terug) is me bijgebleven. Meer nog dan haar carrière als tv-coryfee vertelt ze over haar tragische familiegeschiedenis.’
Sonja Barend groeide op als Sonja de Groot. Op het toilet bij de broer van haar moeder, zag ze op de verjaardagskalender dat een meisje met dezelfde voornaam op dezelfde dag jarig was. Waarop ze aan haar tante vroeg: ‘Wie is Sonja Barend?’ en haar jonge leven kantelde. Haar vader bleek in 1942 te zijn weggevoerd naar Auschwitz -zijn laatste woorden tegen Sonja’s moeder waren ‘Mij zie je nooit meer terug’- en na de oorlog liet moeder haar dochter een paar jaar inwonen bij haar opa en oma. Intussen hertrouwde ze en zoveel jaar later ontdekte Sonja op het toilet dat haar broers eigenlijk halfbroers bleken, dat haar echte vader geen katholiek was, maar een Jood. ‘Haast de hele tak van haar vaders familie is omgekomen in de Holocaust’, zegt Luc. ‘Haar biografie over die zoektocht naar antwoorden verscheen jaren geleden al en gezien de ontwikkelingen in het Midden-Oosten met Israël, is dit een verhaal waar ik nu vaak aan denk.’
Zwarte Dood
‘Fictie is niet aan mij besteed. Ik beschouw het niet als tijdverlies, maar als ik lees wil ik bijleren en dat lukt me alleen bij non-fictie. Ik voel ook geen neiging om de boeken te lezen die iedereen schijnbaar leest. Aan hypes doe ik niet mee. Daar ben ik mee gestopt sinds Het verdriet van België van Hugo Claus, dat ik halverwege aan de kant heb gelegd. Behalve esoterische boeken en biografieën van mensen lees ik graag over geschiedenis. De waanzinnige veertiende eeuw van Barbara Tuchman is een goed voorbeeld. Als kind was ik geboeid door prentenboeken van de Grieken en de Romeinen. Ik kon er in ontsnappen naar een onbekende wereld. Nog altijd vervult geschiedenis die rol. Vandaar Tuchman.’ De Amerikaanse belicht de veertiende eeuw vanuit meerdere perspectieven. Ze schrijft over de Zwarte Dood, over de Honderdjarige Oorlog, over roversbendes, maar ook over hoofse liefde en het belang van schrijvers als Chaucer, Petrarca en Boccaccio.
Luc: ‘Er verschijnen nu veel boeken over maatschappelijke thema’s en veel essays, maar uit de geschiedenis haal je ook veel info én vertier. Kijk naar Bart Van Loo. Hij toont hoe relevant geschiedenis is, al blijf ik het een ondergewaardeerd vak vinden, geschiedschrijving. Vergeet niet: zonder de Grieken en de Romeinen stonden hier geen kathedralen.’
“Als kind was ik geboeid door prentenboeken van de Grieken en de Romeinen. Ik kon er in ontsnappen naar een onbekende wereld. Uit de geschiedenis haal je ook veel info én vertier. Kijk naar Bart Van Loo. Hij toont hoe relevant het vak is.”
REEKS: Leeswereld
‘Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks van Matthias M.R. Declercq over de rol van lezen, over schoonheid, over taal.
