Secundaire scholen gezocht voor sterk lees- en schrijfonderwijs
Secundaire scholen die willen inzetten op een schoolbrede aanpak rond lees- en schrijfvaardigheden in de eerste graad, kunnen zich kandidaat stellen voor een nieuw onderzoeksproject dat - mits subsidiëring - start in 2026. Scholen maken zo kans op professionele begeleiding voor schooljaren 2027-2028 en 2028-2029. Aanmelden kan tot 22 juni 2025.
Wil jouw school bijdragen aan sterk lees- en schrijfonderwijs in de eerste graad van het secundair onderwijs? Stel je dan kandidaat voor SCALE-LIT: een nieuw grootschalig onderzoeksproject dat inzet op duurzame, schoolbrede aanpakken van lees- en schrijfvaardigheid. SCALE-LIT ( School-wide Coherent Approaches to Literacy Education) wordt gedragen door een consortium van onderzoekers en praktijkpartners, met de steun van beleidsmakers, lerarenopleiders en pedagogische begeleiders. (Meer informatie over het consortium lees je net voor het aanmeldformulier.)
Waarom dit project?
De lees- en schrijfvaardigheid van jongeren staat onder druk. Internationale en nationale onderzoeken wijzen op een verontrustende achteruitgang, met groeiende verschillen tussen leerlingen en tussen onderwijsvormen. Tegelijkertijd is sterk geletterdheidsonderwijs cruciaal om jongeren optimaal te laten deelnemen aan onze kennismaatschappij.
Hoewel er heel wat evidence-informed methoden bestaan voor goed lees- en schrijfonderwijs, blijkt het in de praktijk vaak moeilijk om deze methoden duurzaam te implementeren doorheen het curriculum. Vaak gebeurt dit eerder gefragmenteerd en via de inzet van individuele leraren. Onderzoek leert ons echter dat een coherente, schoolbrede aanpak nodig is, waarbij alle leraren (zowel taal- als niet-taalleraren) en schoolbeleidsmakers samenwerken aan een gedeelde strategie.
Waar focust het onderzoek op?
We richten ons op drie onderzoekslijnen met enkele centrale onderzoeksvragen:
- Leraren: Hoe leren leraren over geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs binnen een schoolbreed professionaliseringstraject? Wat verandert in hun kennis, overtuigingen en aanpak?
- Schoolbeleid en leiderschap: Hoe kunnen schoolleiders en schoolteams duurzame veranderingen in geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs ondersteunen en mee helpen realiseren?
- Ondersteuning: Wat is de rol van externe procesbegeleiders en hoe werken zij samen met interne schoolbegeleiders om duurzame expertise binnen scholen op te bouwen?
Daarnaast ontwikkelen we samen met scholen bruikbare instrumenten en materialen om de praktijk rond lees- en schrijfonderwijs en de ondersteuning van het schoolbeleid op dat vlak te versterken.
Wat kunnen jullie van ons verwachten?
- Intensieve begeleiding via professionalisering bij het opstarten en uitvoeren van acties en het ontwikkelen van een samenhangend beleid rond geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs.
- Zowel taal- als niet-taalleraren worden actief betrokken, met als doel een coherent plan te realiseren dat gedragen wordt door een duidelijk visie en gemeenschappelijke doelen.
- De begeleiding omvat zowel online modules als begeleiding op school zelf, afgestemd op de noden en context van de school.
- Mogelijkheid tot deelname aan een lerend netwerk van scholen, onderzoekers, beleidsmakers, lerarenopleiders en pedagogisch begeleiders.
- Co-creatie van leermaterialen, coachingformats en tools.
- Ondersteuning en versterking van het schoolteam om na afloop van het project de veranderingen duurzaam te blijven implementeren.
- Terugkoppeling van onderzoeksresultaten op maat van de school.
Wat is de meerwaarde voor jullie school?
- Een unieke kans om op schoolniveau werk te maken van een doordacht beleid rond effectief lees- en schrijfonderwijs.
- Professionalisering van het schoolteam, gericht op samenwerking over vakken heen.
- Wetenschappelijk onderbouwde ondersteuning en reflectie op jullie eigen praktijk.
- Toegang tot bruikbare materialen, inzichten, formats en professionele leertrajecten.
- Bijdragen aan evidence-informed onderwijsverbetering in Vlaanderen.
Wat verwachten wij van jullie?
- Als schoolteam het belang van duurzame, schoolbrede aanpakken van lees- en schrijfvaardigheid onderschrijven.
- Inzichten verwerven in de bouwstenen van schoolbrede implementatie van geïntegreerd lees- en schrijfvaardigheid.
- Actief en transparant participeren in een leerproces en deelnemen aan een lerend netwerk.
- Meewerken aan de monitoring en het documenteren van het traject.
Instapvoorwaarden:
- De aanvraag om deel te nemen aan het project wordt gedragen door het volledige schoolteam. Je directie ondertekent de aanvraag.
- Je school stelt een kernteam van minimum 4 teamleden samen (minstens 3 taal- en niet-taalleraren uit de eerste graad, en één directielid) dat het project opvolgt op school en deelneemt aan de de inhoudelijke sessies en intervisies. Idealiter bestaat het kernteam uit een mix van taal- en niet-taalleraren.
- Je school stelt tijdens de duurtijd van de begeleiding een vaste contactpersoon aan.
- Je school is bereid om opdrachten in functie van de begeleiding uit te voeren en mee na te denken over mogelijkheden en kansen in functie van de schoolspecifieke context.
- Je school verleent haar medewerking aan de monitoring van het project.
- Je school geeft toestemming om het project te documenteren (verslag, foto’s, filmmateriaal) en deze informatie te delen met het bredere werkveld. Voor het maken van foto’s en filmopnames vraagt de school toestemming aan de leerlingen en ouders.
Wie kan zich kandidaat stellen voor deelname?
Elke secundaire school in Vlaanderen en het Nederlandstalig onderwijs uit het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest kan zich kandidaat stellen.
Hoe stel ik mijn school kandidaat?
Het directieteam vult het aanmeldformulier onderaan deze pagina in met:
- enkele gegevens over de school;
- de motivatie om deel te nemen;
- een ondertekende intentieverklaring (zie verdere info bij het aanmeldformulier onderaan deze pagina).
Jouw school kan zich kandidaat stellen voor 22 juni 2025. Bij goedkeuring van het project starten we in schooljaar 2026-2027 met een bredere bevraging bij geïnteresseerde scholen. We brengen in kaart hoe lees- en schrijfonderwijs wordt aangepakt, hoe taal- en niet-taalleraren samenwerken en welke professionaliseringsnoden er leven. Op basis daarvan onderscheiden we schooltypes en werken we professionalisering op maat uit. In 2027-2028 begeleiden we een eerste groep van pilootscholen, die ook in 2028-2029 betrokken blijven. In datzelfde schooljaar start een tweede groep van bijkomende scholen.
Meer info
Wil je graag meer weten of overweeg je met je school deel te nemen? Neem dan vrijblijvend contact op via iris.vansteelandt [at] iedereenleest.be (iris[dot]vansteelandt[at]iedereenleest[dot]be).
SCALE-LIT is een onderzoeksvoorstel binnen het SBO (Strategisch Basis Onderzoek) financieringskanaal van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek. Het consortium van SCALE-LIT bestaat uit KU Leuven, UGent, AP Hogeschool, Vrije Universiteit Amsterdam, Iedereen Leest, CTO, Odisee en Arteveldehogeschool.
Stel je kandidaat
Vul voor 22 juni 2025 onderstaand formulier in. Download hieronder de intentieverklaring en vul de geel gemarkeerde velden in. Sla de ondertekende intentieverklaring op als pdf. Je kan deze pdf in onderstaand aanmeldformulier uploaden.
Je kandidatuur is pas geldig als je alle velden in het aanmeldformulier invult én een ondertekende intentieverklaring hebt geüpload.
