Jeugdboekenmaand in de praktijk: ga op sport- én leeskamp
Met het centrale thema 'Sport & spel' staat Jeugdboekenmaand dit jaar in het teken van plezier maken en doorzetten, van verbeelden en sterk worden. Nochtans associëren we lezen en sporten niet snel met elkaar. Hoe kan je als sportdienst- of club dus samenwerken met lokale organisaties om taal en verhalen te verwerken in de activiteiten? Twee praktijkvoorbeelden wijzen de weg.
Op kamp in de bib
Dat boeken en sporten hand in hand kunnen gaan, is duidelijk voor de stad Lier en omstreken. Daar werken de sportkampen samen met de bibliotheek. Kinderen tussen 8 tot 14 jaar kunnen zelfs op kamp gaan in de bib. ‘Onze organisatie SPORT IT werkt samen met de stadsdiensten om de kampen tijdens de schoolvakanties in te vullen’, vertelt verantwoordelijke Jonas Mertens. ‘Vroeger waren dat uitsluitend sportkampen, maar tijdens een vergadering met de stadsdiensten kwam het idee naar boven om ook kampen te organiseren samen met de bibliotheek en de kunstacademie. Door een kamp in te richten rond hun werking hopen we meer jongeren de weg te tonen naar die plekken.’
Het bibliotheekkamp gaat het vierde jaar tegemoet en bestaat uit twee delen. In de voormiddag bezoeken de kinderen de bibliotheek van Lier, waar ze leren over verschillende verhalen, creatief met boeken aan de slag gaan, luisteren naar een bekende auteur die komt voorlezen en zelf ook even in stilte kunnen lezen. Lezen is gymnastiek voor de geest, maar die geest moet ook fit blijven. Daarom is er in de namiddag tijd voor het bewegingsluik. Dan voorzien de SPORT IT-monitoren sport- en spelactiviteiten en staat er bijvoorbeeld een uitstap naar het zwembad of het minigolfpark op het programma.
Die samenwerking verloopt heel gemakkelijk. Jonas: ‘Een medewerker van de bib van Lier zorgt voor de invulling van het bibgedeelte en SPORT IT is verantwoordelijk voor de algemene uitwerking van het kamp en de praktische en logistieke regelingen. Wij leggen de locaties vast, betalen de workshopgevers en lossen eventuele problemen met de ouders op.’ Sport en lezen vullen elkaar ook goed aan. ‘We merken dat jongeren deugd hebben van de afwisseling tussen actieve en creatieve activiteiten. Ook al komen ze vooral voor het bibgedeelte, toch merk je dat het hen goed doet als ze na de gefocuste voormiddag alles even kunnen loslaten door te bewegen. Het is ook fijn om te zien dat er dankzij de kampen een groeiende interesse is voor de bibliotheek.’
“We merken dat jongeren deugd hebben van de afwisseling tussen actieve en creatieve activiteiten. Ook al komen ze vooral voor het bibgedeelte, toch merk je dat het hen goed doet als ze na de gefocuste voormiddag alles even kunnen loslaten door te bewegen.”
Voetballen én lezen
Door de locatie aan de Brusselse rand vinden steeds meer anderstalige kinderen hun weg naar voetbalclub KV Zuun in Sint-Pieters-Leeuw. Dat is goed nieuws, want de voetbalclub is ervan overtuigd dat het een gemeenschapsvormende rol speelt, al merkten de trainers ook dat er na een tijd geen gemeenschappelijke taal overbleef, wat een vlotte communicatie moeilijk maakt. Daarom begon de club zes jaar geleden met taal- en voetbalstages, om het Nederlands van de jonge voetballertjes aan te scherpen.
Begeleider Chantal Mertens is er vanaf het begin bij. Ze was vroeger leerkracht en zorgjuf en net toen haar pensioen in zicht kwam, kreeg ze de vraag om de taalstages mee te begeleiden. ‘Zowat elke schoolvakantie kunnen 50 kinderen hier terecht’, vertelt Chantal. ‘Tot 9 uur ’s ochtends wordt er opvang voorzien, waarna de ene groep taalles krijgt en de andere voetbaltraining. Vervolgens worden die groepen omgewisseld en daarna is er een middagpauze. In de namiddag voorziet de lokale Chiroleiding spelletjes en worden er voetbaltoernooien georganiseerd.’
“Zowat elke schoolvakantie kunnen 50 kinderen hier terecht. Tot 9 uur ’s ochtends wordt er opvang voorzien, waarna de ene groep taalles krijgt en de andere voetbaltraining.”
Tijdens de taallessen in de voormiddag spelen boeken een belangrijke rol. ‘Bij de kleuters lezen we elke dag voor, meestal als kennismakingsmoment in de ochtend of om de dag af te sluiten. Dat is altijd een succes. De kinderen hangen aan je lippen’, zegt Chantal. ‘In de groepen met de kinderen uit de lagere school gebruiken we boeken als rode draad tijdens de stageweek. Zo heb ik het thema “zomer” eens gecombineerd met verhalen over de zee. Soms starten we de dag ook met een boek dat we verder uitwerken in de taalspelletjes. Ik vraag dan aan de kinderen om de prenten in de juiste volgorde te zetten, de correcte voorzetsels toe te passen op de tekst of het verhaal in een toneeltje na te spelen.’
De hele dag staat er ook een boekentafel in de kantine. Chantal: ‘Daarop ligt een uiteenlopende selectie: stripverhalen, prentenboeken, boeken voor eerste lezers, infoboeken over dieren, voetbalmagazines… Die boeken worden vooral tijdens de opvang gelezen of tijdens een leeg momentje tussen de activiteiten.’ Ook in de voetbaltraining blijft taal een belangrijke rol spelen. ‘Daar focussen de trainers vooral op bepaalde begrippen: “rond de kegel”, “links”, “rechts”, “lopen”, “stappen”, “dribbelen”… Soms worden die termen ook geoefend met een ganzenbord.’ De combinatie tussen spelenderwijs Nederlands oefenen en leren voetballen werkt goed. ‘De stages zijn snel volzet’, bevestigt Chantal. ‘Vaak komen de kinderen vooral om te voetballen, maar ze doen ook enthousiast mee tijdens de taallessen in de voormiddag.’
Lees ook
Deel dit artikel: