Welke uitleensystemen voor boeken kan je als school gebruiken?

Voor scholen die werk maken van een kwalitatieve leesomgeving, zijn boeken de beste vrienden. In de klas, in een leeshoek, of in de schoolbib: boeken kunnen altijd en overal een zichtbare plek krijgen op school. Op die manier stimuleer je leerlingen om boeken vast te nemen en te lezen tijdens een vrij leesmoment.

Vanuit praktisch oogpunt is het handig om als school over een uitleensysteem te beschikken waar je kan bijhouden wie er welk boek leende. Zo’n uitleensysteem heeft ook nog andere voordelen:

• Je kan er een inventaris mee maken: zo weet je welke boeken je school aanbiedt. Dit is handig om na verloop van tijd ook eens te wieden in de collectie: zijn er verouderde titels? Let wel: een boek uit de jaren 80 kan nog steeds relevant zijn. Bekijk hier praktische tips over wieden in de boekencollectie.
• Een uitleensysteem helpt je om boeken te categoriseren per thema, genre of soort boek. Zo kan je leerlingen makkelijker helpen een boek te vinden dat bij hen past. Misschien willen ze een boek vol spanning en avontuur, een boek over sport, of een boek over wetenschap? Of lezen ze liever strips, gedichten of luisterboeken? Boekenzoeker, het online instrument van Iedereen Leest dat kinderen en jongeren helpt om boeken te kiezen, werkt met een dergelijke categorisatie.
• Een uitleensysteem houdt ook bij welke leerlingen welk boek lezen. Dat is een schat aan informatie: zo kan je met leerlingen gericht praten over het boek dat ze lazen: vonden ze het leuk? Waarom wel of niet? Je krijgt er zicht op hun leesvoorkeuren.
• Een uitleensysteem brengt ook data op schoolniveau in kaart: hoeveel boeken werden er in een schooljaar uitgeleend, welke titels zijn er populair, hoeveel leerlingen lazen er … Al deze gegevens helpen je om het leesgedrag op school te monitoren.

Hieronder lijsten we enkele bestaande uitleensystemen op met hun functionaliteiten die we in maart 2021 terugvonden. Alvorens een uitleensysteem te kiezen, kijk telkens op de website in kwestie voor het actuele aanbod. De ene software biedt al iets meer aan dan de andere, en bij sommige systemen zijn extra functionaliteiten betalend. Uitleensystemen van bedrijven buiten de Europese Unie zijn bijvoorbeeld ook niet gebonden aan de GDPR-wetgeving. Ga met je schoolteam dus eerst na wat je precies nodig hebt om een juiste keuze te maken.

De Engelstalige applicatie Librarika wordt al door veel scholen gebruikt. Je kan een bibliotheek voor de school of per klasbib aanmaken waarop leerlingen (en leerkrachten) zich als lid kunnen aanmelden. Ze kunnen zelfs lid worden van meerdere Librarika-bibliotheken en boeken online aanvragen en uitlenen. Via dit platform kan je als beheerder zien waar de boeken zich bevinden, welke er (niet) populair zijn, en wie je moet aanspreken wanneer bepaalde boeken niet terugkomen. Librarika verstuurt meldingen wanneer uitgeleende boeken niet op tijd worden teruggegeven.

Je kan via het platform categorieën toevoegen, maar elk boek moet ook voorzien zijn van een barcode die gelinkt is aan het systeem. Je kan titels wel makkelijk manueel toevoegen via het ISBN-nummer. Librarika is gratis tot 2.000 titels, er zijn betalende uitbreidingen – zoals e-boeken opslaan – mogelijk. Librarika kan je gewoon via je webbrowser gebruiken of is beschikbaar als app, je hoeft geen extra programma te downloaden.

BoekMee is een Nederlandstalig platform, betalend naar gelang het aantal gebruikers je wil toevoegen. Via ISBN-nummers maak je een of meerdere collecties aan, die je ook nog kan aanvullen met schoolspecifieke gegevens (zoals groepsnamen gelinkt aan klassen). De beheerder kan de uitleenhistorie van elke leerling zien en ook printen.

Ook het Engelstalige Book Catalogue is gratis, maar enkel beschikbaar via Android, waar het positieve beoordelingen krijgt op vlak van gebruiksvriendelijkheid. Je kan er boeken snel toevoegen en makkelijk sorteren. Via het uitleensysteem kan je zien wie er welk boek leende. Gebruikers kunnen ook een wenslijstje aanmaken met boeken die ze graag zouden lezen.

De gratis versie van Libib (Engelstalig) kan je gebruiken om een collectie samen te stellen, maar bevat geen uitleenfunctionaliteiten. Die zijn er wel in de betalende versie, waar je tot 100.000 titels kunt toevoegen voor een ongelimiteerd aantal gebruikers. Libib biedt verschillende functionaliteiten aan die eerder werden omschreven: toevoeging via ISBN of barcode, statistieken uittrekken over het leengedrag …