Vlaamse illustratoren op Wikipedia: Rosemarie schrijft mee
Meeschrijven aan Wikipedia en zo de online zichtbaarheid van Vlaamse jeugdauteurs en illustratoren vergroten. Zo luidde een stuk van de stageopdracht van Rosemarie Knobloch, student Taal- en Letterkunde aan de UAntwerpen. Sinds halverwege februari loopt ze stage bij Iedereen Leest en zal ze een viertal Vlaamse illustratoren van kinderboeken aan een Wikipedia-pagina helpen.
De vijftigste Jeugdboekenmaand vormde de aanleiding voor Iedereen Leest om – in samenwerking met Wikimedia Belgium, meemoo, het Letterenhuis en Villa Verbeelding – Vlaamse jeugdauteurs meer zichtbaarheid te geven op Wikipedia. Een geplande eerste reeks edit-a-thons kon wegens de coronamaatregelen niet doorgaan. Daarom engageren drie stagiairs van Iedereen Leest en het Letterenhuis zich nu om illustratoren van de Jeugdboekenmaand-affiches van een Wikipedia-pagina te voorzien. Stagiaire Rosemarie Knobloch ontfermt zich alvast over de aan te maken pagina’s van Paul de Becker, Nicole Rutten en Wout Olaerts, ontwerpers van de campagneaffiche in 1986, 1989 en 1991. Daarnaast neemt ze ook de pagina van jeugdboekenauteur Mariette Vanhalewijn voor haar rekening.
LEES OOK het interview met Lore, stagiaire bij het Letterenhuis, of de getuigenis van Sena, collega-stagiaire bij Iedereen Leest.
De researchfase ligt al achter de rug. ‘Over sommige illustratoren zoals Wout Olaerts is er veel informatie beschikbaar,’ zegt Rosemarie. ‘Over Paul de Becker kon ik maar net genoeg informatie bij elkaar sprokkelen om een korte tekst te schrijven.’ Googelen blijft uiteraard een logische zoekstrategie, maar bij Iedereen Leest beschikt Rosemarie ook over documentatiemappen met krantenknipsels: ‘Heel leuk om daar doorheen te gaan. Het maakt het onderzoek meteen meer tastbaar. Soms zitten er ook faxen tussen, of postkaartjes. Zo vond ik een kaartje waarin Nicole Rutten aankondigt dat ze naar Italië zal verhuizen. Dat is relevante biografische info. Alleen weet ik nog niet goed hoe ik een postkaartje als bron kan vermelden.’ Om de informatie te vervolledigen heeft Rosemarie tot slot nog archiefmateriaal aangevraagd bij het Letterenhuis: ‘Dat wordt een spannend moment. We mogen de documenten niet uitlenen, dus ga ik ze ter plaatse inkijken.’
Bronnen, bronnen, bronnen, daar draait het om. Rosemarie: ‘Wikipedia legt daar heel erg de nadruk op.’ Lastig, vindt ze. Want hoe maak je nu het onderscheid tussen bruikbare en waardeloze bronnen? Ook is het niet altijd eenvoudig om interessante info te vinden: ‘Iedereen kan een bibliografie samenstellen. Het is veel leuker om relevante autobiografische details of inspiratiebronnen te kunnen meegeven.’
Of de illustratoren zelf geen input kunnen geven, willen we weten. ‘Dat is niet de bedoeling,’ zegt Rosemarie. ‘Maar Mariette Vanhalewijn is toevallig wel al op de hoogte. Zij is net tachtig geworden en is zelf niet echt bezig met het digitale. Net daarom is ze heel erg enthousiast en dankbaar dat ik haar pagina verzorg. Ze heeft me zelfs nog wat extra biografische info bezorgd.’
BELUISTER de vijfde aflevering van de Iedereen Leest-podcast waarin o.a. Mariette Vanhalewijn een antwoord zoekt op de vraag hoe de toekomst van het kinderboek eruit ziet.
“Dat ik nu een bijdrage mag leveren om auteurs en illustratoren uit mijn kindertijd meer zichtbaar te maken, voelt heel bijzonder. Niets zo frustrerend als informatie opzoeken over een auteur en niets kunnen vinden.”
Zelf is Rosemarie ook behoorlijk enthousiast over haar stageopdracht: ‘Sinds ik een klein meisje ben, is lezen belangrijk voor mij geweest. Dat ik nu een bijdrage mag leveren om die auteurs en illustratoren uit mijn kindertijd meer zichtbaar te maken, voelt heel bijzonder. Niets zo frustrerend als informatie opzoeken over een auteur en niets kunnen vinden.’ Al staat informatie opzoeken op Wikipedia niet meteen erg hoog aangeschreven op de universiteit waar Rosemarie studeert. Van haar proffen mag ze de online encyclopedie niet gebruiken, maar toch doet ze het, net als haar medestudenten. Nu ze zelf meeschrijft aan Wikipedia - ‘nooit gedacht dat ik dat ooit zou doen’ - , beseft ze dat er best wel wat controlemechanismen zitten ingebouwd: ‘Zonder bronnen sta je nergens.’ Ook moet je elke aanpassing omschrijven in een pop-up venster: ‘Je kan echt geen rare dingen doen hoor.’
Vooraleer Rosemarie aan het echte werk begon, experimenteerde ze al eens met de pagina van Lize Spit: ‘Ik ben een grote fan van haar boeken. Ik was verbaasd dat haar Wikipedia-pagina zo beknopt was. Daarom deed ik meteen enkele aanvullingen. Zo schreef ik over de verfilming van Het smelt die er aankomt in 2022. Uiteraard voegde ik netjes mijn bron en een hyperlink toe.’
Ondertussen maakte ze ook de pagina’s van Nicole Rutten en Wout Olaerts aan. Dat bleek niet zo moeilijk: ‘Ik ben verbaasd hoe toegankelijk Wikipedia is. Je hoeft zeker niet technisch onderlegd te zijn om voor Wikipedia te schrijven. Enkel refereren naar een papieren bron uit de documentatiemappen, is soms even zoeken. Bij een krantenknipsel is het immers niet altijd duidelijk uit welk jaar het dateert. Voor het overige wijst alles zichzelf uit. Dankzij het gebruiksgemak voelt Wikipedia echt als een vrije encyclopedie’.
De tip van Rosemarie voor Wikipedia-schrijvers? Schrijf zo objectief dat het bijna saai klinkt. Veel korte zinnen met feiten is niet erg. Bij Wikipedia zijn ze niet op zoek naar lyrische teksten.
Zin om mee te schrijven? Zodra de coronamaatregelen het opnieuw toelaten, plant Iedereen Leest gezamenlijke schrijfsessies met begeleiding op inspirerende locaties.
Bekijk hoe Rosemarie als Wikipedia-schrijfster te werk gaat in de leeszaal van het Letterenhuis:
Lees ook
Deel dit artikel:
