Tips uit de vakbib: Simon Bequoye

‘Van het onderwijs wordt veel verwacht: kinderen en jongeren doen groeien op heel wat verschillende vlakken. Goed kunnen en graag lezen hoort daar natuurlijk ook bij. Hoe scholen werk maken van krachtig leesonderwijs? Daar vinden ze antwoord op in dit handboek Van leerlingen lezers maken. Daarin worden inzichten uit zowel onderzoek als praktijk meegenomen. Je merkt dat beide auteurs voeling hebben met de dagelijkse klas- en schoolpraktijk. Mede-auteur Iris Vansteelandt is collega onderwijsexperte bij Iedereen Leest, dus misschien ben ik een beetje subjectief. Maar het boek spreekt voor zich: na deze alarmbellen van onderzoeken als PISA en PIRLS verschenen veel gidsen of richtlijnen. Toch is Van leerlingen lezers maken niet zomaar een stem in het debat rond leesonderwijs. De auteurs bouwen immers verder op reeds bestaande inzichten die breed gedeeld worden en in een bevattelijk kader gegoten worden. Met enkele pijlers rond krachtig leesonderwijs schetsen de auteurs een fundament voor een positieve leesspiraal bij kinderen en jongeren. Dit naslagwerk vormde trouwens de basis waarop het onderwijsaanbod van de Iedereen Leest Academie is gebouwd.’

Van leerlingen lezers maken: handboek voor krachtig leesonderwijs – Jona Hebbrecht en Iris Vansteelandt (LannooCampus, 2023)

‘Afgelopen Voorleesweek ging illustrator Benjamin Leroy voorlezen op de kinderoncologie van UZ Gent. Ik ging mee voor het beeldverslag, en stond alweer versteld van de kracht van zwaar zieke kinderen, en hoe verhalen daar kunnen aan bijdragen. Tijdens het voorlezen een glimlach of twinkel in de ogen zien: de magie van voorlezen manifesteerde zich letterlijk. Een pleidooi voor meer kunst in de zorg kan ik dan ook enkel toejuichen. Tessa Kerre, hematologe aan UZ Gent, zet haar droom op papier in Kunst op voorschrift. Kunst kan veel verdiepen en vermenselijken, betoogt ze. Een integratie van de kunsten in de zorg staaft ze met individuele getuigenissen van patiënten en hun familie, maar ook met onderzoek. Ze behandelt daarnaast het psychologische vraagstuk óf kunst ons kan troosten. Daar bestaat volgens haar geen eenvoudig antwoord op. “Kunst is […] zeker niet altijd troostend, deugddoend of verlichtend. […] Kunst kan ook pijn doen. Net omdat kunst zo diep kan raken, aan het wezen van wie we zijn, kan het ook bouleverseren.”

Kunst op voorschrift: een pleidooi voor de integratie van kunsten in de zorg – Tessa Kerre (AcademiaPress, 2022)

‘Naast pleidooien voor kunst in de zorg, bestaan er heel wat pleidooien voor lezen. Een recent en noemenswaardig betoog is dat van de Spaanse (jeugd)auteur Irene Vallejo. Met Uit liefde voor het lezen zet ze lezen en literatuur in een rustig kabbelend proza grondig op de kaart. Ze raakt daarbij de vele belangen van lezen aan – wat het doet met onze neuronen, het effect op schoolprestaties, de positieve invloed op ons mentale welzijn – zonder er te uitvoerig over uit te wijden. In dat opzicht is het beknopte werk veelzijdig en krachtig. Net als ex-VUB-rector Caroline Pauwels een ode schreef aan de verwondering, kan Vallejo’s pleidooi gelezen worden als een ode aan de verbeelding: “Onze waarlijke kracht is scheppend van aard. Dankzij onze verbeelding hebben we de mythe van Icarus en vliegmachines bedacht […]. Als wij mensen niet hadden gefantaseerd over imaginaire oorden […], dan zouden we geen onbekende gebieden hebben verkend, zouden we niet naar de maan zijn gevlogen en hadden de relativiteitstheorie, de auto en de computer het licht nooit gezien.” Dit kleinood is ideaal om in deze eindejaarsperiode te schenken aan al wie nog overtuigd zou moeten worden van het belang van lezen, taal, verbeelding en leesbevordering.’

Uit liefde voor het lezen : een pleidooi – Irene Vallejo (Meulenhoff, 2025)